Friday, 15 May 2020

शाळा बंद.....शिक्षण चालू

दि. १६ मे २०२०  वार- शनिवार

*शाळा बंद..पण शिक्षण आहे* (अभ्यासमाला-३३)

नमस्कार विद्यार्थी मित्र-मैत्रिणींनो!
     घरीच राहून आपण सर्वांची काळजी घेताय ना? कोव्हिड-१९ या साथीच्या काळात आपण सर्वजण घरी सुरक्षित राहून कोरोना विषाणूला पळवून लावू याची मला खात्री आहे.
    *महाराष्ट्र राज्याच्या शालेय शिक्षणमंत्री मा.ना.वर्षा गायकवाड यांच्या प्रेरणेने*  *राज्य शैक्षणिक संशोधन व प्रशिक्षण परिषद, महाराष्ट्र, पुणे* मार्फत आपण सुरू केली आहे विविध शैक्षणिक व सहशालेय उपक्रमांची मालिका! यातील उपक्रम १ ली ते १० वीपर्यंतच्या सर्व विद्यार्थ्यांनी कृती करून पहावेत आणि आनंद घ्यावा.
      आपण या अभ्यासमालेत *कोरोना योद्धा* ही एक  लिंक देत आहोत. या  लिंकवर आपल्याला इंग्रजी, हिंदी व मराठी भाषेमध्ये आपल्या नावाचे पुस्तक तयार करून डाऊनलोड करता येईल व वाचता येईल. त्यासाठी आपल्याला या लिंकवर टच केल्यानंतर भाषा निवडावी लागेल. भाषा निवडल्यावर वेबपेज थोडे खाली सरकवले की आपल्याला आपले नाव टाईप करायचे आहे. आपण पुस्तकासाठी जी भाषा निवडली आहे त्या भाषेत आपले नाव टाईप करा. त्यानंतर मुलगा किंवा मुलगी यापैकी आपल्यासाठीचा योग्य पर्याय निवडून थेट डाऊनलोड या पर्यायावर टच केल्यानंतर कोरोना योद्धा म्हणून आपले नाव असलेले एक पुस्तक आपल्या मोबाईलमध्ये पी. डी. एफ. रूपात डाऊनलोड होईल ज्यात कोरोनाविरुद्धच्या लढाईतील एक योद्धा म्हणून तुमची कथा असेल. चला तर मग तयार करूया आपले स्वतःचे *कोरोना योद्धा* पुस्तक!
     त्याचबरोबर इयत्ता 5 वी व 8 वी शिष्यवृत्ती, 10 वी अभ्यासमाला आणि अवांतर वाचनासाठी एक पी.डी.एफ. पुस्तकही दररोज पुरवण्यात येत आहे. गोष्टीच्या पुस्तकाबरोबरच आम्ही *प्रथम संस्थेच्या मदतीने मिस कॉल द्या आणि गोष्ट ऐका* ही सुविधा उपलब्ध करून देत आहोत. यासाठी आपल्याकडे इंटरनेट सुविधा असलेला फोन असण्याची आवश्यकता नाही. तर साध्या फोनवरूनसुद्धा ही सुविधा वापरू शकता. त्यासाठी आपल्याला दिलेल्या मोबाईल क्रमांकावर एक मिस कॉल द्यावा लागणार आहे. त्यानंतर आपल्याला एक फोन येईल. त्यावर आपण मराठी भाषा निवडण्यासाठी 3 दाबा. मग 5 वर्षांखालील मुलामुलींसाठी गोष्टी ऐकण्यासाठी 1 व  5 वर्षांवरील मुलामुलींसाठी गोष्टी ऐकण्यासाठी 2 दाबा आणि गोष्टींचा आनंद घ्या.
   
     सध्या लॉकडाऊन (बंद)च्या काळात आपला अभ्यास थांबू नये यासाठी आम्ही  दररोज आपल्यासाठी घेऊन येत आहोत ऑनलाईन अभ्यास व विविध उपक्रम! त्यासाठी आपल्याला आपल्या मोबाईलमध्ये दीक्षा ऍप डाऊनलोड करावे लागेल. त्यासाठी खालील लिंकला टच करा.

https://bit.ly/dikshadownload

*कोरोना योद्धा*
https://bookyboo.com/coronavirus-warrior

*मिस कॉल द्या आणि गोष्ट ऐका*
खालील मोबाईल क्रमांकावर मिस कॉल द्या.
08033094243

*Storyweaver*
जादव आणि जंगलं
https://bit.ly/2Z4VxSN

*अवांतर वाचन*
आजच्या पुस्तकाचे नाव : गहू
https://bit.ly/2X4LtH4

*चित्रकला*
यथार्थदर्शन
https://bit.ly/3fPjlQB

*स्पोकन इंग्लिश*
English Speaking Practice
https://bit.ly/2Z1cGNk

*संगणक विज्ञान*
थीम बदलणे
https://bit.ly/2Ta4S87

*संगीत/नाटक*
गायन -वादन
केहरवा तालावर आधारित गीत
https://bit.ly/3dS47bT

*मजेत शिकूया विज्ञान*
Vibrating Brush
https://bit.ly/2WZpnp9

*इयत्ता १०वी अभ्यासमाला*
विषय - विज्ञान व तंत्रज्ञान भाग - १
पाठ - प्रकाशाचे अपवर्तन
https://bit.ly/3dR9ND1

*शिष्यवृत्ती परीक्षा तयारी*
*इयत्ता - ५ वी*
प्रथम भाषा व गणित प्रश्नपत्रिका
https://bit.ly/2y3T7J4

*इयत्ता - ८ वी*
प्रथम भाषा व गणित प्रश्नपत्रिका
 https://bit.ly/2Z7gi0o

*Stay home, stay safe!*

आपला
*दिनकर पाटील,*
*संचालक*
*राज्य शैक्षणिक संशोधन व प्रशिक्षण परिषद, महाराष्ट्र, पुणे*

Thursday, 14 May 2020

उस्मानाबाद -कळंब तालुक्यात तीन रूग्ण कोरोना पाॅजिटीव

उस्मानाबाद येथील 18 व्यक्तीच्या स्वॅबची तपासणी करण्यात आली त्यापैकी 13 व्यक्तींचे अहवाल निगेटिव्ह आले असून कळंब येथील 3 व्यक्तीचा अहवाल पॉझिटिव्ह आला असून 2 व्यक्तीचे अहवाल (Inconclusive) आले असल्यामुळे त्याची उद्या पुनर्तपासणी करण्यात येणार आहे. 

विलासराव देशमुख शासकीय वैद्यकीय विज्ञान संस्थेत आज एकुण 58 व्यक्तींचे स्वॅब तपासणीसाठी आले होते. त्यापैकी विलासराव देशमुख शासकीय वैद्यकीय विज्ञान संस्थेतील 22  व्यक्तींच्या  स्वॅबची तपासणी करण्यात आली त्यापैकी 21 व्यक्तींचे अहवाल निगेटिव्ह आले असून 1 व्यक्तीचा अहवाल (Inconclusive) आला असल्यामुळे त्याची उद्या पुनर्तपासणी करण्यात येणार आहे.  उपजिल्हा रुग्णालय उदगीर येथील 3  व्यक्तींच्या  स्वॅबची तपासणी करण्यात आली त्यापैकी सर्वच व्यक्तींचे अहवाल निगेटिव्ह आले आहेत. बीड  येथील 15 व्यक्तींच्या  स्वॅबची तपासणी करण्यात आली त्यापैकी 14 व्यक्तींचे अहवाल निगेटिव्ह आले असून एका व्यक्तीचा अहवाल(Inconclusive) आला असल्यामुळे त्याची उद्या पुनर्तपासणी करण्यात येणार आहे.  उस्मानाबाद येथील 18 व्यक्तीच्या स्वॅबची तपासणी करण्यात आली त्यापैकी 13 व्यक्तींचे अहवाल निगेटिव्ह आले असून कळंब येथील 3 व्यक्तीचा अहवाल पॉझिटिव्ह आला असून 2 व्यक्तीचे अहवाल (Inconclusive) आले असल्यामुळे त्याची उद्या पुनर्तपासणी करण्यात येणार आहे.  असे एकुण 58 व्यक्तींचे स्वॅब तपासणीसाठी आले होते त्यापैकी सर्वच 51  व्यक्तींचे अहवाल  निगेटीव्ह आले असून 3 व्यक्तींचे अहवाल पॉझिटिव्ह आले असून 4 व्यक्तींचे अहवाल (Inconclusive) आले आहेत  अशी माहिती विषाणु संशोधन व निदान प्रयोगशाळेचे प्रमुख तथा सहयोगी प्राध्यापक सुक्ष्मजीवशास्त्र विभाग डॉ. विजय चिंचोलकर व विलासराव देशमुख शासकीय वैदकीय विज्ञान संस्थेचे अधिष्ठाता डॉ. गिरीष ठाकूर यांनी दिली.     

Wednesday, 13 May 2020

IMMUNE SYSTEM शरिराची प्रतिकारशक्ती

*प्रतीकात्मक लेख*
(Dr in Army's view)

हमारा इम्यून सिस्टम क्या करता है वायरस को हराने के लिए ?

ज्यादातर लोग कोरोना वायरस से इन्फेक्ट होकर अपने आप ठीक हो जा रहे हैं। कैसे ? .

वास्तव में शरीर के अंदर एक बड़ा युद्ध होता है बाकायदा !
.


#वायरस_का_हमला :

वायरस आया शरीर में, 4 दिन गले में रहा, फिर लंग्स में उतर गया, लंग्स में एक सेल के अंदर घुसा और उसके रिप्रोडक्शन के तरीके को प्रयोग करके खुद के clone (copies) बना लिए, फिर सारे clones मिलकर अलग अलग सेल्स को अंदर घुसकर ख़त्म करना शुरू करते है। अब तक बहुत सारे वायरस हो जाते हैं फेफड़ों में । मौत के निकट पहुँचने लगता है इंसान। शुरू में वायरस फेफड़ों के epithelial सेल्स को इन्फेक्ट करता है।

वायरस अभी तक जंग जीत रहा होता है।
.

#शरीर_के_सेनापति_तक_खबर_पहुँचती_है :

हमारे शरीर का सेनापति होता है हमारा इम्यून सिस्टम,
इम्यून सिस्टम के पास सभी दुश्मनों का पुराना नया लेखा जोखा होता है कि किस पर कौनसा अटैक करना है, तुरंत एंटी-बॉडीज की एक सेना तैयार की जाती है और multi वायरस सेना पर हमले के लिए भेज दी जाती है।
.

#एंटी_बॉडी_सेना_की_रचना :

एंटीबाडी सेना की रचना अटैक के तरीके को देखकर होती है,
अगर वह वायरस पहले अटैक कर चुका होता है तो उसकी एंटीबाडी रचना पहले से मेमोरी में रहती है और उसे तुरत वायरस को मारने के लिए भेज दिया जाता है।
अगर वायरस नया है जैसा कि कोविद 19 के केस में है, तो इम्यून सिस्टम हिट एंड ट्रायल से सेना की रचना करता है।

सबसे पहले भेजा जाता है हमारे शरीर के सबसे फेमस योद्धा "इम्मुनोग्लोबिन g" को,
ये शरीर की सबसे कॉमन एंटीबाडी है और ज्यादातर युद्धों में जीत का सेहरा इसी को बंधता है।
इम्मुनोग्लोबिन g सेना शुरूआती अटैक करती है वायरस सेना पर और उसे काबू करने की कोशिश करती है।
इस सेना को एंटीबाडी इम्मुनोग्लोबिन m सेना Cover फायर देती है जो अटैक की दूसरी लाइन होती है।
.

#युद्ध_की_शुरुआत :

दोनों ही पार्टियों में,
भीषण युद्ध छिड़ता है । इम्मुनोग्लोबिन g वायरस पर बुरी तरह टूट पड़ता है और उसे बेअसर करने की कोशिश करता है,
Organ के जो सेल्स अभी तक ख़त्म नहीं हुए होते हैं उन्हें बचाने की कोशिश की जाती है ताकि वो सुसाइड ना कर ले,
लेकिन वायरस क्यूंकि अभी ताकतवॉर है इसलिए वो सेना की इम्यून सेल्स को भी इन्फेक्ट करना शुरू कर देता है, जो वायरस को अपनी जीत के तौर पर लगता है। लेकिन...
तभी आती है....

#इम्यून_सिस्टम_की_वानर_सेना :

इम्मुनोग्लोबिन g और इम्मुनोग्लोबिन m के अलावा हमारा इम्यून सिस्टम एक गुरिल्ला आर्मी भी छोड़ देता है खून में,
जिसमे तीन टाइप के प्रमुख योद्धा हैं,
पहले हैं B सेल्स, जो सामान्य सेना टाइप है, जैसे हर मिस्त्री के पास एक बंदा होता है जो सब कुछ जानता है ।
दुसरे हैं हेल्पर T सेल्स, जो मददगार सेल्स होते हैं, और बाकी सेल्स को हेल्प करते हैं,
तीसरे और सबसे इम्पोर्टेन्ट होते हैं किलर T सेल्स, जो शिवाजी की सेना की तरह चुस्त योद्धा होते हैं और आत्मघाती हमला टाइप करते हैं जिस से वायरस के छक्के छूट जाते हैं।
.

#युद्ध_का_लम्बा_खिंचना :

जितना युद्ध लम्बा खिंचता जाता है उतनी ही मात्रा में B और दोनों टाइप के T सेल्स की मात्रा खून में बढ़ती जाती है।
.

#ज़िन्दगी_और_मौत_का_फर्क :

*इंसानी मौत के ज्यादा चांस तब हैं जब उसका इम्युनिटी का सेनापति पहले से किसी और बीमारी से लड़ रहा हो,* जैसे कैंसर आदि।
ऐसे case में उसकी सेना को दो या ज्यादा fronts पर लड़ना होता है, और कहीं किसी front पर हार भी हो जाती है।

जब वायरस इम्यून सेल्स को इन्फेक्ट कर रहा होता है तो वह ट्रैप में फंसता रहता है, फिर इम्मुनोग्लोबिन g और इम्मुनोग्लोबिन m, खून से सप्लाई हो रही वानर सेना से मिल कर वायरस पार्टी को बुरी तरह ध्वस्त शुरू कर रही होती है,
इस लड़ाई ट्रैप वगैरह में कई दिन लग जाते हैं, इसलिए बीमार और वृद्ध व्यक्ति इतना अगर झेल गया तो बच जाता है वरना lungs बर्बाद हो जाते हैं और पहले से बीमार या वृद्ध व्यक्ति की मौत हो जाती है । लेकिन स्वस्थ इंसान में ऐसी संभावना कम होती है। वायरस की जीभ बाहर फिंकवा देता है हमारा इम्युनिटी सेनापति ।
इस युद्ध के दौरान इंसान को ज्यादा से ज्यादा आराम (Quarantine) करना होता है, ताकि सेनापति को युद्ध के अलावा बाकी चीज़ों की टेंशन ना लेनी पड़े।
.

#इम्युनिटी_सेनापति_की_जीत :

जीत के बाद जश्न होता है, इस समय आपके खून में बी और टी सेल्स भारी मात्रा में होते हैं और सारे इकट्ठे "जयकार" बोल देते हैं ।
जीत होते ही यह पूरा घटनाक्रम इम्यून सिस्टम की मेमोरी की History में दर्ज़ हो जाता है ।
कुछ वायरस जो ताकतवर होते हैं उनका record आगे के लिए हमेशा के लिए लिख लिया जाता है । जैसे कि चिकनपॉक्स और पोलियो वाले का । जब भी ये शरीर पर दुबारा हमला करे तो कैसे जल्दी से निपटाना है इसको, ताकि देर ना हो जाए !
कुछ वायरस फालतू टाइप्स भी होते हैं जैसे जुकाम वाले इंफ्लुएंजा टाइप्स । उनको इम्यून सिस्टम मेमोरी महीना दो महीना रख कर रद्दी में फेंक देती है, कि फिर आएगा तो देख लेंगे दम नहीं है इस बन्दे में। इसीलिए इंसान को जुकाम होता रहता है साल दर साल, फिर भी सेनापति कम ध्यान देता है, क्यूंकि यह सेनापति के हिसाब से हल्का वायरस है, कभी भी इसे बिना पूरी सेना लगाए आसानी से ख़त्म किया जा सकता है ।
अन्य सामान्य छोटे मोटे रोगों (चोट लगना, fever, cough आदि) में सेनापति के एंटीबॉडीज आवश्यकतानुसार कदम उठाते रहते हैं, लेकिन सभी प्रकार की सेना को एक साथ आदेश देने का काम Commander आपातकाल में ही करता है।

धन्यवाद
एक डॉक्टर की कलम से

Monday, 11 May 2020

ग्रीक झोन उस्मानाबाद मध्ये आढळला कोरोना पाॅजिटीव रूग्ण

गालबोट : उस्मानाबाद जिल्ह्यात एक कोरोना पॉजिटीव्ह रुग्ण



उस्मानाबाद - उस्मानाबाद जिल्ह्यात तब्बल ३७ दिवसानंतर कोरोना बाधित एक रुग्ण सापडला आहे. त्यामुळे ग्रीन झोनला गालबोट लागले आहे. हा रुग्ण परंडा येथे सापडला असून, तो पिकप टेम्पो चालक आहे. 


हा पिकप टेम्पो चालक ३० वर्षाचा असून तो मागील काही दिवसापासून  परंडा येथून पुणे तसेच नवी मुंबई येथे जात होता. तो  पिकप टेम्पो मधून टरबूज तसेच अन्य फळांची वाहतूक करीत होता. त्याची वैद्यकीय तपासणी केली असता, त्याचा रिपोर्ट कोरोना पॉजिटीव्ह आला आहे. त्याला उपचारासाठी परंडा उप जिल्हा रुग्णालयात दाखल करण्यात आले आहे, अशी माहिती जिल्हा शल्य चिकित्सक डॉ. राजाभाऊ गलांडे यांनी दिली.

हा पिकप टेम्पो चालक आजपर्यंत कुणाकुणाच्या संपर्कात आला, याची शोध मोहीम सुरु झाली आहे. तसेच कोरोनाचा एक रुग्ण सापडल्यामुळे परंडा शहरासह तालुक्यात खळबळ उडाली आहे.

उस्मानाबाद जिल्हा रविवार पर्यंत ग्रीन झोन मध्ये होता. मागील एक महिन्यात कोरोनाचा एकही रुग्ण सापडला नसल्यामुळे नागिरकांच्या मागणीनुसार जिल्हाधिकारी दीपा मुधोळ - मुंडे यांनी सर्व व्यवहार सुरु करण्यास शनिवारी परवानगी दिली. त्यानुसार आज सर्व व्यवहार सुरु झाले होते तसेच  एसटी बस सेवा देखील सुरु झाली आहे.


उस्मानाबाद जिल्ह्यात यापूर्वी तीन कोरोना पॉजिटीव्ह रुग्ण सापडले होते, परंतु ते पूर्णपणे बरे झाले होते. त्यानंतर ३७ दिवसानंतर कोरोनाने उस्मानाबाद जिल्ह्यात पुन्हा एंट्री केली आहे. त्यामुळे ग्रीन झोनला गालबोट लागले आहे.

लातूर येथील विलासराव देशमुख शासकीय वैद्यकीय विज्ञान संस्थेच्या प्रयोगशाळेत उस्मानाबाद जिल्हा सामान्य रुग्णालयात मार्फत 9 व्यक्तींच्या स्वाबचे नमुने घेऊन ते तपासणीसाठी पाठविण्यात आले होते. त्यापैकी आठ व्यक्तींच्या स्वॅबचे अहवाल निगेटिव्ह आलेले असून एका व्यक्तीच्या अहवाल पॉझिटिव्ह आलेला आहे, अशी माहिती जिल्हा शल्यचिकित्सक डॉ. राजाभाऊ गलांडे यांनी दिली आहे.