Wednesday, 17 June 2020

शिवकालीन वजने(मापे)




 * अठवे- शेराचा 1/8

 * अडशेरि- अडीच शेर

 * अदपाव- अर्धा पावशेर

 * अदमण- अर्धा मण

 * अदशेर- अर्धा शेर

 * अधोली- अर्धी पायली

 * अंजली- ओजळभर पानी

 * आटके- अर्धा शेर

 * आढक- चार शेर, पायली

 * कर्ष- सोळा माषांचे एक परीमाण

 * कार्त- पाव रत्तल

 * किळवे- अर्धा छटाक, अर्धे निवळे

 * कुडव- आठ शेर

 * कुंभ- वीस खंडी

 * कोथळी- मुंबईत 6 मणांची गोनी

 * कोड- खंडी, वीस मण

 * कोळवे- शेराचा अष्ठमांश

 * खारी- 16 द्रोण, एक खंडी

 * गरांव- अर्ध गूंज माप

 * गिधवे- धान्य मोजन्याचे एक माप

 * गुंज-  एक वजन परिमाण

 * चंपा- दोन शेर धान्याचे माप 

 * चवाटके- छटाक

 * चवाळामण- एक प्रकारचा मण

 * चाटंक- पांच तोळे वजनाचे परिमाण

 * चाळीसा- चाळीस शेरांचे माप

 * चिटके- अर्ध्या कोळव्याचे माप

 * चिपटे- पावशेराचे माप

 * चिमटी- हाताचा अंगठा व तर्जनी याच्या पकडित मावनारा पदार्थ

 * चिळवे- कोळव्याचा निम्मा भाग

 * चोथवा- एक पायली

 * चौटके- चार टाकांचे माप,छाटाक, चवटके

 * चौशेरी- चार शेरांचे माप

 * छटाकी- छटाक

 * छतिसी- छत्तीस परिमानाचे वजन

 * टवणा- पांच शेरांचे माप

 * टांक- एक तोळा

 * टिपरी- मापी पावशेर

 * टोमणे- पांच शेरांचे तेल मोजन्याचे माप

 * टवका- दोन्ही हातात मावेल एवढे परिमाण, कवटा

 * डवक- वस्तुवर पाचही बोटे पसरुन मारून घेतलेले परिमाण

 * डोळा- 16 शेरांचे माप

 * धडा- दहा शेरी वजन केलेल्या मापाचे परिमाण

 * धरण- सुमारे 24 गूंजाइतके वजन

 * नकटे- अर्ध्या पावशेराचे माप,निपटे,नवटाक,10 तोळ्यांचे वजन

 * नग- कापसाचे वजन करण्याचे एक परिमाण

 * नाकटी- दीड पावशेराचे माप

 * नाळके- एक माप

 * निउटके- शेराचा बत्तीसावा हिस्सा

 * तोळा- 96 भार गुंजांचा तोळा

 * पक्का शेर- 80 तोळ्यांचा शेर

 * पड- मापी 2 शेर, पाउन शेर

 * पल- 40 मासे वजन, 380 गुंजांचे वजन

 * पल्ला- 30 पायली किंवा 120 शेर, 120 शेरांचे अडीच मणाचे पक्के वजन

 * पान- पावशेर

 * पाभ- एक प्रकारचे माप

 * पायली- चार शेरांचे माप

 * पायली- 48 शेरांची खानदेशि एक पायली

 * पिक्कल- 5320 सुरती रूपये भार वजन

 * पिटके- अदपाव

 * फरा/फरी- धान्य मोजन्याचे साधन

 * बेताळामण- 1568 सुरती रुपयांचे एक माप

 * भरा- धान्याचे एक माप

 * भरो- चार खंडीचे कुडाळ प्रांतातिल एक माप

 * भार- आठ हजार तोळे वजन

 * मणखाण- सुमारे एक मण

 * मणका- एक मणाचे माप

 * मापटे- अर्धा शेर

 * मापारी- धान्य ई. मोजन्याचे फरां नावाचे एक माप

 * माष- पांच, आठ किंवा दहा रत्तीच वजन

* मासा- आठ गुंजांचे वजन

 * मुटला- सहा शेराची गुळाची ठेप

 * मूठ- मुठभर धान्य

 * रत्तल/रतल- सुमारे 15 औसांचे म्हणजे 36 सुरती रूपयांइतके वजन

 * रोवळा- एक माप

 * लिक्षा- मोहरीच्या दाण्याच्या एक षोडशांश वजनाइतके परिमाण

 * वाल- तिन गूंजाभर वजन

 * वैताद- एक तृतयांश तोळा 

 * शणपो- भात मोजन्याची मोठी ओंजळ 

 * शिरिद- पावशेर

 * शीग- धान्याचे माप भरले असता मापाच्या वर येणारी निमुळती रास

 * शिगवर- अगदी शीग लोटून सपाट केलेले माप

 * शेर- पदार्थ तोलावयाचे किंवा मापावयाचे एक प्रमाण

 * साक- एक हाताची ओंजळ

 * सामाशी- सहा मासे वजनाचे

#खासरे ]

No comments:

Post a Comment